| Co to jest Biofeedback i EEG Biofeedback? |
| Wpisany przez: Wojciech Furgała |
|
Artykuł o podstawach Biofeedback-u i zasadach terapii EEG BioFeedback. Terapia prowadzona jest w MOS Oława od 2008 roku. Tekst przybliża pojęcie Biofeedbacku, który w Polsce zyskuje coraz bardziej na popularności. Zapraszamy do lektury. Najprostszym przykładem dla zobrazowania działania Biofeedback-u jest lustro. Załóżmy, że wstajemy rano i aby uzyskać informację o naszym wyglądzie, względnie potwierdzenie naszego samopoczucia – przeglądamy się w lustrze. Dokonujemy różnych zabiegów dla poprawienia wyglądu (myjemy twarz, poprawiamy włosy, robimy makijaż), a lustro daje nam informację o dokonanych zmianach. Innym prostym przykładem może być np. ciśnieniomierz, bądź pulsometr. Biofeedback jest zatem rodzajem podawania informacji zwrotnej na temat monitorowanej czynności fizjologicznej. Wyniki pomiaru umożliwiają kontrolę procesu i poprawę parametrów jego przebiegu. Sprzężenie zwrotne, czyli podawanie informacji np. wizualnej na temat badanego procesu to „feedback”. Jeśli dotyczy czynności biologicznych – uzyskuje przedrostek „Bio”.
Trening Biofeedback jest natomiast wpływaniem na procesy fizjologiczne celem poprawy ich parametrów. Wśród rodzajów Biofeedback-u możemy wyróżnić między innymi: - GSR – biofeedback dla oporności skóry, - Biofeedback temperatury, - Biofeedback kontroli oddechu RSA, - Biofeedback pulsu serca, - EMG: Biofeedback aktywności mięśni - EEG Biofeedback – obrazuje czynność bioelektryczną mózgu
Eeg biofeedback mierzy i podaje w sprzężeniu zwrotnym procesy związane z czynnością bioelektryczną mózgu. Podstawą pomiaru jest obrazowanie cyfrowe (graficzne) fal o określonej częstotliwości („szybkości”) i amplitudzie („wysokości”).
Czy EEG Biofeedback to działanie prądem na mózg? Nie! Takie opinie powstały z nieznajomości definicji terapii (EEG)Biofeedback. Wielu osobom podłączanie przewodów i elektrod do różnych części ciała kojarzy się z bezpośrednim wpływem na organizm pacjenta (osoby trenowanej). W terapii EEG Biofeedback główną zasadą jest wyżej wspomniane obrazowanie czynności mózgu. Za pomocą urządzenia EEG Biofeedback „mierzymy” aktywność fal mózgowych, nie wpływając na nie bezpośrednio i inwazyjnie. Osoba trenowana (pacjent) uczy się reakcji własnego organizmu i optymalnej pracy mózgu. W samym treningu edukacyjno-terapeutycznym najważniejsza jest tzw. plastyczność mózgu, która polega na niesamowitej zdolności neuronów do trwałych przekształceń. Neurony „mocniejsze” mają wpływ na sąsiadujące neurony „słabsze”. W mózgu mogą się tworzyć nowe połączenia między neuronami.
Jakie jest zastosowanie terapii EEG Biofeedback? Osobom „zdrowym” bez dysfunkcji EEG Biofeedback pomaga w poprawieniu pracy mózgu (ulepszeniu parametrów funkcjonowania mózgu). Trening poprawia koncentrację, pozwala na wykształcenie umiejętności relaksowania się, a także skupiania się bez czynników wyzwalających stres, bez napięcia mięśniowego. W wyniku treningu następuje zatem poprawa koncentracji uwagi, pamięci, kondycji umysłowej, zwiększa się kreatywność, następuje wyciszenie. EEG Biofeedback poprawia kondycję psychofizyczną osób pracujących umysłowo pod wpływem stresu (managerowie, maklerzy, sportowcy, artyści, policjanci, piloci, kierowcy itp.). EEG Biofeedback zalecany jest także jako wspomaganie przed wszelkimi egzaminami, gdzie ważna jest odpowiednia koncentracja i redukcja napięcia (stresu). Główne korzyści z terapii: - zwiększenie umiejętności koncentracji i skupienia uwagi, a tym samym łatwiejsze podejmowanie decyzji, - skrócenie czasu reakcji, mniejsza podatność na popełnianie błędów, - poprawa pamięci, zwiększenie odporności na stres i czynniki wypalenia zawodowego, optymalizacja „wydajności” mózgu, - hamowanie lęków, nabywanie umiejętności osiągania stanu relaksu, ogólna poprawa samopoczucia - osobiste zwiększenie pewności siebie, wzrost samokontroli i samoświadomości, wpływ na kształtowanie inteligencji emocjonalnej. Osobom z dysfunkcjami EEG Biofeedback pomaga w korygowaniu nieprawidłowej pracy mózgu np. wykształconej w wyniku zaburzeń rozwojowych. Niweluje trudności w uczeniu się powstałe z dysfunkcji pracy mózgu. EEG Biofeedback jest najbardziej skuteczny w terapii zaburzeń i dysfunkcji takich jak: - ADD i ADHD - Dysleksja, dysgrafia, dysortografia - Zaburzenia emocji (lęki, trauma, panika, agresja, apatia) i zaburzenia nastroju - Zaburzenia samooceny - Zaburzenia mowy - Zaburzenia snu a także wspomaga w terapii: - uzależnień (bulimia, anoreksja, narkomania, alkoholizm) - leczenia Schizofrenii, choroby Parkinsona, Alzheimera
Czy trening EEG Biofeedback daje trwałe rezultaty? Tak! Jest to największa zaleta tej terapii. Poprzez edukację i motywację, powtarzanie prawidłowych czynności mózg wykształca nowe i zdrowe nawyki, dokonuje się samoregulacja, następują trwałe zmiany funkcjonowania mózgu, rozwijają się nowe połączenia między neuronami.
Jaka jest efektywność terapii/treningu? Czy efekty są wystarczająco widoczne? Skuteczność tej metody jest udowodniona wynikami badań naukowych, jednak często jest to kwestia względna - zależy od wielu czynników, począwszy od stanu psychofizycznego pacjenta w momencie przystąpienia do terapii i w okresie jej trwania, poprzez gotowość do współpracy z terapeutą, kompetencje terapeuty, ilość i intensywność treningu. Dla osoby zdrowej bez dysfunkcji zaleca się odbycie minimum 15-20 sesji treningowych w celu poprawy jakości funkcjonowania mózgu. Dla osób z dysfunkcjami terapia jest zwykle dłuższa (40 - 80 sesji i więcej), choć nie jest to bezwzględną regułą. Czasami mimo poprawy parametrów efekty przychodzą z opóźnieniem, innym razem – wręcz odwrotnie (pacjent sam odczuwa zmiany mimo braku poprawy w zebranych z treningu danych).
Czy terapia EEG Biofeedback jest bezpieczna? Tak. Mimo iż w Polsce metoda jest w szerokim zastosowaniu nowością, to w krajach takich jak USA, Rosja i Czechy jest znana i stosowana od dawna. Przy odpowiedzialnym podejściu przeszkolonego terapeuty, który rozumie zasadę działania tej metody i wie na jakie procesy wpływa – trening jest całkowicie bezpieczny. Słabo przeszkolony terapeuta, bądź osoba bez przygotowania może spowodować nieskuteczność treningu, wykształcać złe nawyki u pacjenta. Jest też niewielki procent pacjentów u których terapia nie skutkuje. Przyczyną braku efektów może być też brak gotowości do współpracy i edukacji ze strony pacjenta. Źródła: |
