Socjoterapia |
Wpisany przez: Urszula Straub |
W oparciu o cytat Martina Luthera Kinga „Bunty są językiem nie wysłuchanych” powstaje pytanie, jak wysłuchiwać innych, gdzie mówić, o czym i w jaki sposób by naszym wychowankom lepiej było dogadać się ze sobą nawzajem, z najbliższymi i całym światem. Sama nazwa naszej Placówki zakłada, że mamy do czynieniu tu z szeregiem oddziaływań resocjalizacyjno-SOCJOTERAPEUTYCZNYCH. To właśnie szeroko rozumiana socjoterapia uczy poprawnego porozumiewania się ze społeczeństwem. Wpaja chłopcom, że nikt nie pozostaje pępkiem świata, tylko wymaga się od nas wszystkich współdziałania, komunikowania, współpracy i lepszego poznawania samego siebie poprzez funkcjonowanie w grupie. W przypadku codzienności w naszej Placówce wąskie znaczenie socjoterapii wiąże się cotygodniowymi zajęciami prowadzonymi przez psychologów. Wielokrotnie chłopcy dopytują, „proszę Pani – a co dziś będziemy robić na socjo”. Ostatnio zadane wychowankom pytanie, które z zadań czy zajęć szczególnie pamiętają z uprzednio prowadzonych spotkań - kolejno wymieniali: bezludną wyspę, siedzenie na pufach i rozmawianie, sprzyjającą atmosferę panującą w sali, zajęcia z profilaktyki.
Innym utkwiły w pamięci ćwiczenia na zaufanie podczas gdy jeden z chłopców prowadził „ślepca” po usłanej przeszkodami drodze, jeszcze inni wspominali, że socjoterapia kojarzy im się z rozwijającą kreatywne myślenie grą „Dixit” czy ćwiczeniami z mikroekspresji oraz rozmowy na temat przeżywanych uczuć. Wielokrotnie zajęcia socjoterapii wiążą się z pracą nad „językiem nie wysłuchanych” po to by poznać jak i lepiej zrozumieć swój bunt. By pojąć, że to nie jednostka w tym przypadku jest najważniejsza. By zaakceptować że dzięki grupie każdy może korygować niepożądane zachowania będące skutkiem wcześniejszych doświadczeń życiowych. Zajęcia w grupie socjoterapeutycznej przy zastosowaniu odpowiednich metod i technik stwarzają okazję do: odreagowania napięć, rozpoznania własnych i cudzych uczuć, wyrażania ich, dostrzegania swoich mocnych stron oraz do konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i rozwiązaniem konfliktów. Ponadto socjoterapia, odwołując się do naturalnych sytuacji społecznych, stanowi szansę na korekturę i wzbogacanie siebie o nowe doświadczenia, niosące nieco odmienne, adekwatne do rzeczywistości treści o sobie i innych. W cotygodniowej pracy socjoterapeutycznej w naszej placówce centralnym przedmiotem jest grupa zaś istotą pracy grupowej są oddziaływania całej zbiorowości. Naszym celem wyznaczonym na cały rok wspólnej pracy jest, m.in. - kształcenie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne, wdrażanie do kontrolowania emocji oraz rozwijania zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych u innych osób; - wzmacnianie cierpliwości w sytuacjach niepowodzeń; - wskazanie właściwych form rozładowania napięć emocjonalnych, kształtowanie umiejętności pokonywania trudności w kontaktach z innymi ludźmi i rodzących się w ich wyniku negatywnych emocji, reakcji agresywnych, autoagresywnych; - wdrażanie do kontrolowania emocji oraz rozwijania zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych u innych osób, kształcenie umiejętności rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie z przemocą; - zmiana sądów poznawczych na swój temat, wzmocnienie pozytywnego obrazu samego siebie i samooceny; - kształtowanie umiejętności współpracowania w grupie, umiejętności porozumiewania się z innymi, integracja uczniów. Biorąc pod uwagę pracę przez cały rok szkolny, pierwsze spotkania socjoterapeutyczne miały na celu wzajemne poznanie się uczestników (zwłaszcza w nowo powstałych grupach) oraz nawiązanie kontaktu między grupą a prowadzącą, wzmacnianie samodzielności i indywidualności, budowanie poczucia bezpieczeństwa i zaufania, autoprezentację. Był to czas na lepsze poznanie się oraz ustalenie norm, które będą obowiązywały przez kolejne spotkania. Następna część, którą wraz z wychowankami realizujemy do chwili obecnej stanowi już zasadniczą pracę socjoterapeutyczną. W bieżącym roku szkolnym nacisk położony jest na efektywną komunikacją. Dodatkowo podczas zajęć poruszane są tematy różnych form i technik redukowania napięcia (gniewu, złości, irytacji, wściekłości). W niniejszej fazie prowadzenia zajęć nacisk kładziony jest na wzmacnianie poczucia przynależności do grupy oraz umiejętność współdziałania i podejmowania odpowiedzialności za siebie i innych. Właściwa praca socjoterapeutyczna to etap nauki odkrywania poczucia własnej wartości i korzystania ze swoich mocny stron, dalszy rozwój umiejętności radzenia sobie z trudnymi problemami ze szczególnym uwzględnieniem asertywnego reagowania na krytykę i atak. Proponowane struktury, zabawy, gry i ćwiczenia zostały w większości wybrane i zmodyfikowane dla potrzeb grupy odbiorczej z propozycji zawartych w dostępnej literaturze psychologiczno-pedagogicznej. Program zawiera również propozycje własne prowadzących zajęcia, które są wynikiem doświadczeń pracy z dziećmi i młodzieżą oraz bezpośrednio zgłaszanych przez uczestników zajęć pomysłów.
|